خانم بلوما زیگارنیک (Bluma Zeigarnik) دانشمند و روانشناس روسی
خانم زیگارنیک که روزی به یک رستورانی اتریشی رفته بود با پدیده جالبی روبه‌رو شد. او متوجه شد که پیشخدمت‌ها به طرز خارق العاده‌ای تمامی سفارشات مشتریان را حفظ می‌کنند و بدون نوشتن سفارش‌ها تا زمانی که غذای مشتریان آماده شود، سفارشات از ذهن آنها خارج نمی‌شود. اما نکتهی جالب برای زیگارنیک این بود که با فاصله‌ی کوتاهی از تحویل غذا، همه چیز از ذهن آنها پاک می‌شود.
زیگارنیک در آزمایش‌گاه روانشناسی خود از گروهی از افراد خواست تا به مجموعه ای از سوالات پاسخ دهند. در حین انجام تکلیف از برخی از آنها خواسته شد تا تکلیف را نیمه‌کاره رها کنند و سایرین تا انتها به انجام تکالیف پرداختند. سپس از همه در مورد سوالات پرسیده شد. افرادی که تکالیف را نیمه کاره رها کرده بودند به احتمال بیشتری سوالات را به خاطر می آوردند.
وی بعد از آن آزمایش جالبی انجام داد که نتیجه آن اثر زیگارنیک نام گرفت. این روانشناس افراد مختلف در رده‌های سنی مختلف را به دو گروه تقسیم کرد.
برای گروه اول یک فیلم سینمایی جالب و جذاب نمایش داد و اجازه داد این افراد تا به آخر این فیلم را نگاه کنند.
در آزمایشی دیگر برای گروه دوم همان فیلم پخش شد ولی به مخاطبان اجازه داده نشد آخر فیلم را ببینند. درست در جایی که همه انتظار داشتند تا ببینند نتیجه چه می‌شود، پخش فیلم متوقف شد. بعد از چند روز این دو گروه از افراد دعوت شدند و در مورد فیلم از آنها سوالاتی شد. نکته بسیار جالب این بود که گروه دوم که فیلم را تا به آخر مشاهده نکردند جزئیات بسیار بیشتری را به خاطر داشتند.
نتیجه‌ای که از این آزمایش گرفته شده است و اثر زیگارنیک نام دارد این است که کارهای نیمه تمام دائماً ذهن انسان را به سوی خود جذب می‌کنند و هم‌چنین مغز انسان تکالیف ناقص، ناکامل و چالشی را در مقایسه با تکالیف کامل، به مدت طولانی‌تری به‌خاطر می‌سپارد، چرا که سعی می‌کند با فکر کردن به آنها رفع ابهام کند و به یک رضایت درونی برسد!
!!!Our minds quickly forget finished tasks
استفاده از اثر زیگارنیک در گیمیفیکیشن
سوال:
حال با دانستن این نکته می‌خواهیم بدانیم کاربرد اثر زیگارنیک در گیمیفیکیشن چیست؟
از اثر زایگارنیک در تبلیغات، فروش، نمایش و در واقع در قسمت‌های مختلف بازاریابی و از جمله در گیمیفیکیشن می‌توان استفاده کرد. در ایمیل مارکتینگ طبق تاثیر اثر زیگارنیک که شما از ایمیل‌های کنجکاو کننده استفاده می‌کنید تا مشتری را به صورت سریالی به دنبال محصول، خدمات یا حتی کمپین خود همراه خود کنید. نکته‌ای جالب را باید بدانید و آن این است که طراحان حرفه‌ای بازی می‌دانند که می‌بایست به نحوی ذهن مخاطبشان را درگیر فعالیت نیمه تمام کنند و موقعی که آن فعالیت رو به انتها بود سریعا وارد مرحله جدیدی شود تا به نوعی مخاطب احساس نکند که فرآیند پایان یافته است!
همین امر باعث می‌شود برند و در واقع آن مکانیسم در ذهنشان بماند و مشتری در هر زمانی از روی کنجکاوی به سمت ادامه فعالیت حرکت کند!
نکته: اثر زیگارنیک می‌تواند منفی هم باشد برای استفاده از آن باید موقعیت سنجی کنیم. در گیمیفیکیشن از آن به خوبی بهره مند می‌شویم و باعث جذب مشتری و وابستگی وی شده است. از طرف دیگر می‌تواند به‌عنوان یک پدیده‌ی ذهنی مخرب، انسان را دچار آسیب کند. تصور کنید ده‌ها کار ناتمام چقدر به پیشرفت ما صدمه می‌زند و یا ما را از انجام کارهای مهم دور می‌کند.
شما کدام یک از کارهایتان را با اثر زیگارنیک پیش برده‌اید بدون اینکه متوجه این اثر شده باشید؟!
با اثر زیگارنیک چه كنيم؟
1 – کارهای نیمه تمام تان را در سریع ترین زمان ممکن تکمیل کنید. کارهای ناقص، انرژی زیادی از ذهن می گیرند و توان آن را مستهلک می کنند.
2 – تا حد امکان چند کار را با هم پیش نبرید زیرا توان ذهنی درگیر اثر زیگارنیک می شود. اگر قرار است چند کار را محقق کنید، برنامه ریزی زمانی برایشان داشته باشید تا مغز بداند که قبل از فرارسیدن زمان مقرر، نیازی نیست خود را درگیر آن کند.
3 – اگر کار ناتمامی دارید یا قرار است چیزی را به ذهن بسپارید، حتماً آن را روی کاغذ بنویسید. یادداشت کتبی، این پیام را به مغز می دهد که نیازی نیست خود را درگیر نگهداشت اطلاعات کند و بدین ترتیب، اثر زیگارنیک شکل نمی گیرد.
4 – در تربیت فرزندان، مراقب اثر زیگارنیک باشید. وقتی چیزی برای فرزندان تان مبهم است، درگیری ذهنی آنها نسبت به آن بیشتر می شود. بنابراین هر آنچه را که لازم است به فرزندان تان بگویید، صریح و کامل بگویید.
به عنوان مثال در جامعه ما جنس مخالف، به ویژه برای نوجوانان تابو و امری مبهم است و به همین دلیل اثر زیگارنیک درباره آن صدق می کند و افراد مدام به جنس مخالف فکر می کنند. یکی از راه های رهایی نوجوانان مان از درافتادن در روابط کنترل نشده با جنس مخالف، این است که پدر و مادر در این باره با فرزندان خود صریح و صمیمی و کامل صحبت کنند.
5 – در مواردی مثل فروش، بازاریابی، تبلیغات و … می توان از اثر زیگارنیک استفاده کرد و ذهن مشتری را با محصول خود درگیر کرد. وقتی فروشگاهی به مشتری کارتی می دهد که در صورت خرید بعدی، 15 درصد تخفیف به او تعلق خواهد گرفت یا به او امتیاز می دهد و برای امتیاز نیز اثر مالی تعریف می کند، در واقع از اثر زیگارنیک استفاده کرده است.
با سلام. بله دقیقا به نظر می رسه در حوزه بازاریابی و بازی وار سازی خیلی میتونه کمک بکنه….تا اونجاایکه من می دونم یک دانشمند دیگه هم بوده بنام گشتالت پرلز که اون هم در این حوزه روانشناسی کار میکرده
پرلز
فردریش پِرلز روانشناس نامی آلمانی عقیده دارد هر موجود زنده به تمامیت و کمال گرایش دارد ( تئوری گشتالت یا نیاز به تکامل ) و هرچه انسان را از این به تمامیت گرائیدن بازدارد ممکن است باعث درد سر شود(از نقطه نظر منفی )
بله دقیقا از نقطه نظر منفی هم باید مورد توجه باشه
خیلی جالب بود. همیشه برام سوال بود چرا کارهای نصفه نیمه بیشتر تو ذهنم می‌مونه و خب اغلب باعث ایجاد استرس میشه..
حالا جوابم رو گرفتم ممنون از سایت خوبتون. بازم از این مفاهیم بزارید لطفا
یکی از اساتید دوره ی ارشد روانشناسی با من همین کار رو کرد . کلی اذیتم کرد و بعد هم مقاله ی من رو که دادم دستش برای چاپ الکی گفت گم کرده . و این موضوع من مدت کمی مشغول کرد چون قبلش فهمیده بودم که مجرده و از من توجه ویژه میخواست . ارتباط تمام شد و از دستش راحت شدم . 😂😂😂